Checklist zwangerschap (en werk)

Jullie gezondheid is van belang, van moeder, baby en partner. Het is iets om rekening mee te houden. In alle opzichten. Wist je bijvoorbeeld dat de 100 dagen voor de geboorte al van invloed zijn op de gezondheid van de baby? Of dat de eerste 1000 dagen van de baby van nog groter belang zijn. Het is dus goed om nu alvast wat zaken te weten.

De experts geven advies
Kijk eens op www.slimmerzwanger.nl. Een online vraagbaak & hulpwijzer, mede opgezet door experts van academisch ziekenhuis Erasmus MC. Betrouwbare informatie voor vrouwen én mannen met een kinderwens of een baby op komst. Hier kun je veel te weten komen over onderwerpen als vruchtbaarheid en gezond zwanger zijn. Van kinderwens tot en met de bevalling.

De verloskundige voor controle en advies
Heb je een kinderwens of ben je zwanger? De verloskundige adviseert en ondersteunt je vóór, tijdens en na je zwangerschap. Hij of zij houdt jouw gezondheid en die van de baby goed in de gaten, maar ook hoe jij (en je partner) je zwangerschap beleeft: deel je vragen, verwachtingen, wensen en misschien wel angsten dus zeker met je verloskundige.
Op hun website worden ook de meest voorkomende kwaaltjes en ziekten besproken en krijg je tips om ze te voorkomen en helpen genezen.

Welke medicijnen mag je nemen?
Het is tijdens je zwangerschap en het geven van borstvoeding ook van belang dat je weet welke medicijnen je wel en niet mag en kunt innemen. Bij je apotheek kan je dit natuurlijk vragen. Daar vind je ook de handige brochures over het onderwerp over de beste zorg voor jezelf en je kind tijdens je zwangerschap en mogelijke borstvoeding. Je vindt deze informatie ook online.

Ga jij op cursus?
Zwangerschapscursussen zijn er in allerlei soorten en maten. Ze zijn niet alleen goed om je fysiek, mentaal en emotioneel voor te bereiden op wat er allemaal komen gaat, maar vaak ook gewoon gezellig: je leert andere aanstaande ouders kennen die met dezelfde vragen zitten en met wie je ervaringen kunt uitwisselen. Ontdek welke cursus bij jou past en kijk meteen even wat je zorgverzekeraar vergoedt. Dat kan een je een hoop geld schelen!

Tot in de puntjes: de bevalling
Misschien duurt het nog even, maar je bevalling komt er op enig moment echt aan. Een goede voorbereiding kan je helpen de grote dag ontspannen en met vertrouwen tegemoet te zien. Je kunt bijvoorbeeld nu alvast nadenken over waar je wilt bevallen, in welke houding en of je met of zonder pijnbestrijding je kind ter wereld wilt brengen. Ook is het fijn om alvast een beetje te weten wat je allemaal te wachten staat als het grote moment daar is. Gelukkig is er veel geschreven over bevallen in Nederland. In de bieb, de boekwinkel en online vind je veel informatie. Ons advies; Bespreek het ook met je partner. Hebben jullie nagedacht over waar je wilt bevallen en hoe? En zit je ergens mee? Vraag het je verloskundige.

Welke anticonceptie kies je na de bevalling?
Je staat er misschien niet bij stil, maar al snel na de bevalling kun je gewoon weer zwanger worden. Nou ja gewoon: je moet er wel seks voor hebben, natuurlijk. Goed idee, dus, om al tijdens je zwangerschap na te denken over welke vorm van anticonceptie bij jou past na de bevalling. Rutgers heeft er speciaal een brochure aan gewijd: hierin lees je alles over de betrouwbaarheid en andere voors en tegens van de verschillende anticonceptiemiddelen. Ook zijn er verschillende sites waar je je kunt informeren, zoals anticonceptievoorjou.nl. Natuurlijk kan je ook terecht bij je huisarts.

Hieperdehelp, het zijn er twee (of zelfs meer)!
Ben je zwanger van een twee- of meerling? Dan gaat alles straks in veelvoud! En nèt even anders. Want bij een twee- of meerling begeleidt niet de verloskundige, maar de gynaecoloog je. Deze zal tijdens je zwangerschap de controles uitvoeren en jullie tijdens de bevalling in het ziekenhuis bijstaan. Want met meer baby’s in je buik, is het risico op complicaties nu eenmaal groter. Wil je je goed voorbereiden, neem dan vooral vast een kijkje op de website van de Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen (NVOM). Je kunt er terecht voor leuke tips, deskundige ondersteuning en ervaringsverhalen. Bovendien organiseert de vereniging informatie- en contactavonden en behartigt ze de belangen van ouders in Den Haag. Check ook bij je werkgever hoe het zit met verlof of op de site van de Rijksoverheid.

(opvoeden.nl is gemaakt en wordt telkens aangevuld door experts en professionals).

Zoveel vrouwen, zoveel zwangerschappen
Ben je zwanger en geniet je volop? Of vraag je juist soms af, of je de enige bent, die niet op een roze wolk zit? Ben je vooral moe en vliegen de kilo’s eraan? Of lijkt alles min of meer zijn gangetje te gaan en sta je “gewoon” vier keer per week in de sportschool tot aan je verlof? De één lijkt de zwangerschap “erbij” te doen, de ander kan aan niets anders meer denken en wentelt zich in haar zwangerschap, de volgende vertoont alle kwaaltjes en zwangerschapsverschijnselen die er ooit gepubliceerd zijn. Dat, en alles daartussenin, is mogelijk. Geen zwangerschap is hetzelfde. Het belangrijkste is, dat je goed naar je lijf luistert en de rust pakt die jij en je baby nodig hebben.

Vrijen tijdens de zwangerschap: feest of niet?
Ben je zwanger of je partner en heb je ineens meer, of juist veel minder zin in seks? Maak je je zorgen over de baby om echt van seks te kunnen genieten? Of lijkt er iets veranderd bij je partner? Niets is gek tijdens deze periode. Als je meer wilt weten over vrijen tijdens de zwangerschap én daarna, bestel of download dan de brochure “Zwanger en vrijen” van Rutgers.

Soms is er geen roze wolk te bekennen
Misschien prikken we hier een sprookje door, maar niet iedere jonge moeder is zielsgelukkig en loopt op wolken na de bevalling. Sterker nog: veel vrouwen (zo’n 50 – 80%) hebben in de eerste periode de babyblues… misschien heb je ervan gehoord. De spontane huilbuien, prikkelbaarheid, nervositeit en slaapproblemen gaan gelukkig meestal vanzelf over. Maar wat, als je somberheid, angst, prikkelbaarheid maandenlang duurt? Dan spreken we van een Vraag om Hulp. Aan je omgeving en aan je zorgverlener. Er is in veel gevallen iets aan te doen. Zo’n postnatale depressie kan bijzonder heftig zijn voor jou en voor je omgeving. Het is iets om serieus te nemen en erover te praten. Op internet kan je er veel informatie over vinden, maar ons advies: ga naar je huisarts. Ook als het om je partner gaat, is het belangrijk om zijn of haar hulp erbij te halen. Blijf er in ieder geval niet mee zitten.

Het consultatiebureau; hoe werkt dat?
Vlak na de geboorte van je baby komt er altijd eerst iemand van het consultatiebureau bij je thuis. De keren daarna ga je zelf naar het consultatiebureau met je baby, voor het eerst als je baby ongeveer 4 weken oud is. Je krijgt er te maken met de wijkverpleegkundige, de consultatiebureau-arts en de assistente.

Bij ieder bezoek wordt je kind gewogen, gemeten verder uitgebreid lichamelijk onderzocht en er wordt gekeken naar de ontwikkeling. Zo worden eventuele afwijkingen en gezondheidsproblemen tijdig opgespoord. Doorverwijzen en behandelen gebeurt altijd in overleg met jou als ouder.
Het consultatiebureau is er ook voor inentingen en voor de vragen die jij hebt over je baby en je rol als ouder bijvoorbeeld over voeding, slapen, verzorging, medische vragen, ontwikkeling en het ouderschap zelf. Elk bezoek schrijft de arts of verpleegkundige in het Groeiboek van je kind wat er is besproken. In onze Checklist ‘Naar het consultatiebureau’ lees je meer informatie. Je vindt deze op de site en aan het einde van dit Ebook!

Wanneer je een miskraam krijgt
Niet elke zwangerschap gaat goed, helaas. Als er in de prille ontwikkeling iets fout gaat, kan de zwangerschap eindigen in een miskraam. Soms gebeurt dat spontaan, soms wordt een miskraam op gang gebracht door speciale medicijnen of een curettage. Als je aanhoudende buikpijn hebt, last hebt van hevig bloedverlies, of om een andere reden denkt, dat je een miskraam krijgt, kun je de verloskundige, je gynaecoloog of de huisarts bellen. Meestal wordt dan een echo gemaakt om te onderzoeken wat er aan de hand is. Let op: bloedverlies tijdens je zwangerschap betekent niet altijd dat er sprake is van een miskraam. Heb je inderdaad een miskraam, of ben je aan het herstellen van een miskraam en heb je koorts boven de 38 graden, wacht dan niet af en neem contact op met je zorgverlener. Ook later in de zwangerschap kan het voorkomen dat het niet goed gaat. Twijfel niet en bel je verloskundige, huisarts of gynaecoloog!
Boos, verdrietig, ongeloof: een miskraam of het verlies van een baby voelt voor iedereen anders, lichamelijk en emotioneel. Om met het eerste te beginnen: je lijf heeft ongeveer 6 weken nodig om te herstellen en de hormoonhuishouding weer op orde te krijgen. Het is dus heel normaal dat je je in die periode moe en lusteloos voelt. En dat je verdrietig bent. Ook dat is voor iedereen anders. De één is teleurgesteld, maar niet heel erg uit het lood geslagen, voor de ander begint een zwaar rouw- en acceptatieproces. Erover praten, het delen van je verlies met de mensen die op de hoogte waren van je zwangerschap, kan helpen bij de verwerking. Ook je zorgverlener staat graag voor je klaar. Net als het Landelijk Steunpunt Verlies.

Tegenwoordig kan je je baby ook aangeven bij de gemeente als het mis is gegaan. Ze noemen dit aangifte doen van een levenloos geboren kind. Op de site van de Rijksoverheid of jouw gemeente lees je hier meer over.

Het UWV weet raad
Heel in het kort: ben je zwanger en werk je in loondienst of heb je een WW-, Ziektewet- of loongerelateerde WGA-uitkering van het UWV? Dan heb je recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering (WAZO). Ben je zelfstandig ondernemer en zwanger? Dan heb je recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering via het UWV. Word je binnenkort werkeloos, dan kun je via het UWV bovendien een werkeloosheidsuitkering (WW) aanvragen. Voor adoptie- en pleegouders bestaat de adoptie- en pleegzorguitkering. Het zijn heel veel afkortingen. Wat ook op jou van toepassing is, je leest er echter alles over op de UWV website.

Werken tijdens je zwangerschap
Je zwangerschap is in veel opzichten een bijzondere periode. Als aanstaande moeder is het belangrijk, dat je je lichaam genoeg rust geeft en niet te veel belast. Maar ook dat je niet in situaties komt, die jou of je baby kunnen schaden. Voor werken tijdens een zwangerschap gelden dan ook wettelijke regels voor werktijden en werkomstandigheden, bijvoorbeeld als het gaat om werken in nacht- of ploegendiensten, of werken in de omgeving van gevaarlijke stoffen of straling.

En heb je een afspraak bij de dokter of verloskundige onder werktijd? Voor zwangerschapsonderzoek onder werktijd hoef je nooit vakantie-uren op te nemen (let op: voor “gewoon” doktersbezoek gelden weer andere regels). Ook kun je niet zomaar ontslagen worden als je zwanger bent en mag bij sollicitaties je zwangerschap geen rol spelen. Lees meer over werktijden, werk en zwangerschap op de site van FNV. Ook het RIVM heeft alles op een rijtje gezet.

Ga je werk en zorg combineren?
Ga jij als de baby er is werk en zorg combineren? Dan zijn er een aantal zaken belangrijk. We bespreken ze even puntsgewijs, maar wel wat uitgebreider.

Aan de keukentafel
Om met de deur in huis te vallen: Hebben jullie het er al over gehad, wie straks wat doet? Wie gaat er voorlezen en poetst de tanden? Wie neemt de bezoekjes aan de dokter op zich? Wie doet de boodschappen? Wie brengt en haalt naar en van opvang, school, clubjes, sport? Wie kookt er? Wie denkt er na over cadeautjes voor andere kinderen? Kortom: hoe ziet jullie ouderschapsplan eruit?

Het lijkt nog vroeg, maar als je het er nú over hebt, heb je alle tijd om straks op één lijn te zitten. Als je nu bijvoorbeeld een prioriteitenlijstje zou moeten maken en je zou moeten kiezen tussen jezelf, je partner, je werk of de kinderen, wie of wat komt er dan op de eerste plaats en wie of wat op de vierde? Wat betekent dit voor de verdeling van de verschillende taken? Waar kun je het alvast over hebben?

Aan de keukentafel bepalen jullie samen hoe je werk en zorg gaat verdelen. Tegenwoordig is het al lang niet meer zo dat de vrouw minder gaat werken of dat vader op zondag het vlees snijdt. Onze belangrijkste tip: Denk vooral samen goed na wat jullie willen doen. Wie doet er wat? Dit is geen gesprek dat je maar 1x hebt. Ook als je kind ouder is, is het handig om samen te blijven kijken of jullie de werk- en zorgtaken goed verdeeld hebben.

We hebben een handig voorzetje gemaakt in onze checklist het ouderschapsplan voor iedereen! Je vindt hem aan het einde van dit Ebook of op onze site. Wij hebben ook wat leuke vragen voor je gemaakt die je kan gebruiken om het gesprek samen te voeren. Gewoon ter inspiratie. Ook deze gesprekskaarten kunnen je helpen.

Aan de werkgeverstafel
Vergeet ook niet om het gesprek met je leidinggevende te voeren. Hoeveel uur wil je straks werken? Hoe doe je dat als het kind ziek is? Wat mag wel en wat niet? Ook voor partners is het goed om dit gesprek met hun werkgever te voeren. Ook zij moeten naar huis als jullie kind ziek is of eerder weg van de vergadering als de kinderopvang bijna gaat sluiten. Staat je werkgever hiervoor open? Wil hij of zij meedenken? Het kan zelfs een idee zijn om met beide werkgevers aan tafel te gaan zitten.

Gelukkig denken steeds meer bedrijven mee met werkende ouders. Het kan zijn dat ze echter er niet open voor staan. Onthoud dat je verschillende rechten hebt als werknemer. Deze staan onder andere in je CAO of kan je vinden bij de verschillende vakbonden.

Heb je recht op verlof?
Er zijn vele verschillende verlofregelingen voor ouders, van geboorteverlof voor partners tot ouderschapsverlof en verlof als je kind ziek is. Even een paar regelingen op een rij:

Natuurlijk krijgt de vrouw zwangerschapsverlof. Je hebt recht op op 6 weken zwangerschapsverlof en minstens 10 weken bevallingsverlof. In totaal heb je recht op minstens 16 weken verlof. Een deel van het bevallingsverlof mag je gespreid opnemen. Meerlingouders krijgen totaal 20 weken verlof. Wil je weten hoe je het precies uitrekent of hoe het zit met feestdagen of als de baby te vroeg of te laat geboren wordt? Ga dan naar de site van de rijksoverheid

Ouderschapsverlof is een onbetaalde vorm van verlof waarbij alle afspraken in je arbeidsovereenkomst blijven staan. Sommige werkgevers betalen het loon (gedeeltelijk) door. Check van te voren waar je recht op hebt op de verlofregelaar.nl, maar vergeet ook niet te kijken naar de gevolgen van ouderschapsverlof voor je inkomen. Ook voor je vakantiedagen, uitkering, toeslagen of pensioen.

Ook is er een verlof voor partners na de bevalling die in loondienst zijn. Vanaf juli 2020 hebben partners recht op 5 weken geboorteverlof na de bevalling. Deze verlofperiode geeft je recht op 70% van je salaris. Dit komt bovenop de 5 dagen verlof dat 100% wordt doorbetaald. Het geboorteverlof voor partners mag je binnen zes maanden na de geboorte opnemen. Bijvoorbeeld direct na het zwangerschapsverlof van je vrouw. Op die manier lossen jullie elkaar mooi af en word je net zo ervaren als zij. Ga het gesprek met je werkgever aan om te overleggen wat voor jou en het bedrijf de beste periode is om dit verlof op te nemen. Aarzel niet. Het is je recht! Bovendien, even tijd voor jezelf en je gezin nemen, pakt ook heel positief uit voor je werkgever. Met deze Verlofplanner heb je een handige tool om jullie verloven samen te plannen.

Ook voor ouders die een kind adopteren of een pleegkind in huis nemen is er speciaal verlof. Er bestaat ook calamiteitenverlof voor kortstondige zorg als je kind ziek is of langer zorgverlof als er echt meer tijd nodig is. Kijk vooral op de site van de Rijksoverheid voor alle regelingen op een rij. Check ook je eigen CAO en vraag het na bij je werkgever.

Ook belangrijk!
Ook is het belangrijk om nu alvast uit te zoeken, wat de financiële gevolgen zijn voor jou en je gezin als je minder gaat werken, of helemaal stopt met werken. Vaak staan ouders hier niet of te weinig bij stil met helaas alle gevolgen van dien. Het heeft bijvoorbeeld ook invloed op de hoogte van je pensioen of de hoogte van je hypotheek, mocht je een nieuwe willen aanvragen. Op de websites van het Juridisch Loket, het NIBUD en WomenInc kun je je alvast inlezen.

Wet Flexibel Werken
Flexibel werken maakt gelukkiger, blijkt uit onderzoek. Bovendien leidt het tot minder stress, minder files en een hogere arbeidsparticipatie. Daarom is er sinds 1 januari 2016 de Wet flexibel werken. In deze wet staat vastgelegd dat je als werknemer het recht hebt om een verzoek in te dienen om flexibel te werken. Zo kan je vragen naar een flexibele arbeidsplaats, werktijden en arbeidsduur. Het hoe en wat lees je op de site van de Rijksoverheid en op de site van CNV.

Als je gaat werken, dan is kinderopvang een goede oplossing. Je kind kan spelen en ontwikkelen met andere kinderen en jij kan met een gerust hart naar je werk. Er zijn verschillende vormen van kinderopvang, van kleinschalig bij de gastouder tot in een babygroep bij het kinderdagverblijf. Maar hoe kies je de goede? Wat past bij jou? 

Bedenk goed van tevoren wat je belangrijk vindt. Wil je gebruik maken van een gastouder of een kinderdagverblijf? Wil je groepen met kinderen van dezelfde leeftijd (horizontaal) of met verschillende leeftijden (verticaal)? Welke filosofie of pedagogische aanpak past bij je? Wat voor een contract wil je? Zet het op je wensenlijst en ga om je heen kijken. Vraag het ook aan andere ouders uit de buurt. Welke organisaties of gastouders zitten er bij jou in de buurt? Check ook het LRK.nl. Hier vind je alle rapporten van de GGD die de kinderopvang inspecteert. Zij kijken of de organisatie zich houdt aan de landelijke wetgeving zoals het aantal pedagogen per groep. In het LRK vind je alles wat zij hebben gezien en wat er mogelijk verbeterd moet worden. Heel handig om te bekijken als je iets wilt weten over de kwaliteit van de kinderopvang waar je je oog op hebt laten vallen.

Breng vervolgens een bezoek aan degene die je het meest aanspreken. Stel van tevoren een vragenlijst op met alles wat je wilt weten. Let tijdens de rondleiding goed op: hoe is de sfeer in het gebouw en op de groep(-en)? Zijn de pedagogen op de groep enthousiast? Hebben ze aandacht voor alle kinderen? Hoe gaan ze om met de baby’s? Zijn ze actief met de kinderen bezig? Je kan vragen naar de activiteiten die ze doen op een dag. Hoe ziet een dag eruit? Wat zijn de regels rond halen en brengen? Let op de binnen- en buitenruimte. Hoe is de inrichting? Welk pedagogisch beleid hebben ze en waarom? Hoe zie je dat in de praktijk terugkomen?

Vier ogen? Vraag ernaar!

De kinderopvang kent het “vierogen-”principe: door medewerkers met elkaar te laten meekijken en meeluisteren, wordt de veiligheid en zorgvuldigheid vergroot. Zo kunnen medewerkers elkaar bijvoorbeeld in de gaten houden met doorkijkjes. Vraag er bij je bezoek naar: weet iedereen in het kinderopvangcentrum wat er met “vier ogen” wordt bedoeld en wat er van hen in dit opzicht wordt verwacht? Worden deze afspraken nageleefd?

Nog meer praktische vragen

Wat is het voedingsbeleid? Hoe wordt er omgegaan met traktaties? Wat vind je hierin zelf belangrijk? Wat is het wenbeleid en is er plek op de dagen dat jullie opvang nodig hebben? Werkt de organisatie samen met andere organisaties bijvoorbeeld een muziekschool, het consultatiebureau? Wat voor een mogelijkheden zijn er met betrekking tot contracten? Zijn er verschillende contracten? Hoe werkt de oudercommissie? Kan ik ook dagen wisselen als het kind bijvoorbeeld ziek is geweest? Wanneer is de organisatie dicht met bijvoorbeeld feestdagen? Hoe zit het met de veiligheid van mijn kind? Wat is het ziekteverzuim van de pedagogen op de groep?

Prijs en Contract

Let goed op wat er inbegrepen zit in de prijs per uur die gevraagd wordt. Sommige organisaties vragen meer maar bieden ook meer. Waar andere organisaties de luiers niet in de prijs meenemen. Die geef je dan zelf mee. Best belangrijk dus om goed te weten wat er wel of niet inzit. Onthoudt ook dat er een maximum uurprijs wordt vergoed door de overheid. Alles erboven betaal je als ouder zelf. Het is dus ook goed om dit na te gaan bij de organisatie. Zodra je de keuze hebt gemaakt, is het tijd om goede afspraken te maken en vast te leggen in een contract. Neem hem en de algemene voorwaarden goed door zodat je op de hoogte bent en weet waar je aan toe bent.

Hoe vraag je kinderopvangtoeslag aan?

Als je hebt gekozen en je kind is geboren, dan kan je ook de kinderopvangtoeslag aan gaan vragen. Doe dit wel snel! Hoeveel kinderopvangtoeslag je ontvangt, hangt af van je inkomen, het aantal kinderen en het soort opvang. Je ontvangt een vergoeding voor maximaal 230 uur opvang per kind per maand. Daarnaast gelden er bepaalde maximumtarieven. Meer informatie daarover vind je op de website van de Belastingdienst.

Er zijn verder nog een paar wetenswaardigheden als het gaat om het aanvragen van kinderopvangtoeslag. Het is belangrijk om te weten of jouw kinderopvangorganisatie of gastouderbureau is goedgekeurd door de gemeente en de GGD. Dit is een belangrijke voorwaarde om kinderopvangtoeslag te krijgen. Je kan dit controleren in het LRK.

Volgende stap is om te kijken of jij recht hebt op kinderopvangtoeslag. Check hiervoor de site van de Rijksoverheid. Daarna ga je met je DigiD naar Mijn Toeslagen om officieel kinderopvangtoeslag aan te vragen.

Belangrijk om te onthouden: Toeslag aanvragen kan alleen tot 3 maanden terug! Zorg dus dat je dit op tijd doet.

Ook belangrijk: Als er iets verandert in je woon-, werk- of levenssituatie, kan het zijn dat je recht of de hoogte van je kinderopvangtoeslag verandert. Welke wijzigingen dit precies zijn, lees je op de site van de Belastingdienst. Geef ze tijdig door!

Kwaliteit Kinderopvang: wat doet de overheid?

Ook de overheid vindt: je mag voor de opvang van je kind rekenen op kwaliteit. De gemeente is er, om die kwaliteit voor jou en alle andere ouders in de gaten te houden. Daarom checkt de GGD in opdracht van de gemeente, geregeld alle kinderopvangorganisaties en gastouderbureau’s op kwaliteit en veiligheid. Pas als een organisatie goedgekeurd wordt, komt het in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Zodra je weet, wat voor soort opvang bij jou en je kind past, kun je in het in het LRK opzoeken welke door de gemeente goedgekeurde kinderopvangcentra en gastouderbureaus bij jou in de buurt zitten. In dit register kun je ook van iedere organisatie/bureau de inspectierapporten van de GGD van de afgelopen jaren lezen.

Mocht je precies willen weten wáár de inspecteurs op letten en waarom, lees dan het Veldinstrument van de GGD-GHOR. Zo weet je van tevoren per opvanglocatie wat je kunt en mág verwachten als het gaat om kwaliteit en veiligheid. Je kunt natuurlijk ook contact opnemen met de GGD in jouw regio met eventuele vragen.

De babykamer, spulletjes voor de verzorging van je kind: er is veel om over na te denken, te regelen… en te betalen. Op de website Wijzer in geldzaken kan je zoeken op ‘kinderen’ en vind je heel veel nuttige, praktische informatie. Ook het NIBUD informeert je over alle mogelijke soorten in iedere fase van het leven van je kind, zoals de kosten die komen kijken bij het krijgen van kinderen en meer algemene informatie. Ook hun Geldwijzer kan je meer inzicht geven op je persoonlijke situatie. Check ook Geldfit.nl en doe de geldfittest.

Financiële hulp? Check waar je recht op hebt!

Een gezin runnen kan aardig in de papieren lopen. Gelukkig zijn er verschillende landelijke regelingen om de financiële druk van de ketel te halen zoals de kinderbijslag of het kindgebonden budget. Ook de gemeente heeft verschillende regelingen om gezinnen te ondersteunen. Ga dit na bij je eigen gemeente.

Vergeet je pensioen niet

Aanstaand ouderschap en je pensioen líjken misschien twee totaal verschillende onderwerpen, maar zorgen voor je kind doe je nu én in de toekomst. Wij hebben een paar handige websites voor je op een rij gezet.

• Check jouw pensioenzaken met het stappenplan van Wijzer in geldzaken of de Pensioen Schijf-van-Vijf van het Nibud. Op www.mijnpensioenoverzicht.nl/pensioenregister zie je hoe je er zelf voor staat.
• Ben jij in financieel opzicht goed voorbereid op alles wat komen gaat? Het stappenplan van WomenInc helpt je op weg.
• Ga je straks in deeltijd werken of neem je ouderschapsverlof op? Het heeft allemaal ook invloed op je pensioen. Hou hier rekening mee!
• Heb je nog meer vragen over je pensioen bijvoorbeeld als zelfstandige, hoe je je pensioen kan aanvullen of andere vragen, check dan het pensioendossier van Wijzer in Geldzaken. 

Het hele financiële plaatje: de WerkZorgBerekenaar 

Wat ga je doen? Wat doet je partner? Als er een kind op komst is, kan je besluiten minder te gaan werken. Maar ook op andere momenten kan je overwegen om meer of minder te gaan werken. Wat zijn nu de gevolgen van zo’n keuze voor je portemonnee? Dat is niet makkelijk in te schatten omdat er veel verschillende dingen invloed hebben op je inkomen. Het Nibud heeft samen met Women Inc het makkelijk gemaakt: Bereken in zeven stappen met de WerkZorgBerekenaar hoe je er nu financieel voor staat en bekijk wat een andere werk-zorgverdeling betekent voor je financiële situatie. 

Ze zeggen wel eens dat bij de komst van je kind je er geen boek bij krijgt. Het zou wel makkelijk zijn. Het ouderschap is plezier, verantwoordelijkheid, genieten en zorgen. Ook heb je de technische kant van het ouderschap: wat moet je allemaal regelen? Wij zetten het op een rijtje.

Aangifte doen, niet vergeten!

Met het aangeven van de geboorte van je kindje bij de gemeente maak je zijn of haar komst officieel. Een mooi en belangrijk moment om echt even bij stil te staan. Want alleen met een geboorteakte is je kind een wettige inwoner van het Koninkrijk der Nederlanden (én heb je bijvoorbeeld recht op kinderbijslag). Waar moet je allemaal aan denken? We hebben een  

Gezag over de kinderen

Even een technische tip! Ben je de moeder of vader, getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap met de moeder van het kind? Dan ben je automatisch (wettelijk) de vader en krijg je gezag over jullie kinderen. Ook als je niet de biologische vader bent, of wanneer jullie je kind adopteren. Tenminste, zolang je niet onder curatele staat of een geestelijke stoornis hebt.

Stel: je bent aanstaande vader (of duomoeder), maar niet getrouwd en hebt geen geregistreerd partnerschap. Ben je dan wel officieel de ouder van je kind? En wat is nu precies het verschil tussen erkenning en gezag?

In het kort komt het hierop neer: in ons land staan alle minderjarigen onder gezag: voor officiële handelingen is de handtekening van een ouder nodig. Meestal oefenen de ouders samen het gezag uit. Maar ook één ouder of een ouder met iemand anders samen of een voogd kan het gezag over een kind hebben. Je bent de wettelijke ouder en krijgt dat gezag automatisch als je moeder wordt of als man getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt met de moeder van het kind (ook, als je niet de biologische vader bent!). Wil je meer weten over de verschillende situaties? Check dan wat de Rijksoverheid hierover zegt.

Zijn jullie niet getrouwd of geregistreerd partners, dan kun je als vader of als duomoeder je kind erkennen. Let op: erkenning maakt je nog niet tot wettelijke vertegenwoordiger van je kind. Daarvoor moet je eerst het ouderlijk gezag aanvragen.

Voogdij

Denk ook aan het aanstellen van een voogd als je iets overkomt. Dit kun je doen door het op te nemen in je testament bij een notaris of door registratie in het gezagsregister. Je vraagt bijvoorbeeld een familielid of een goede vriend(in) bij wie de kinderen zich vertrouwd voelen. Dit betekent overigens niet dat die persoon verplicht is om de voogdij op zich te nemen. In zo’n geval benoemt de kinderrechter iemand anders. Ook als je geen voogd benoemd hebt, zorgt de kinderrechter dat iemand de zorg voor je kinderen op zich neemt. Meestal een familielid. Als er niemand geschikt bevonden is, dan gaat je kind naar een pleeggezin. Belangrijk dus om hierover na te denken en het vast te leggen. Meer lees je onder andere bij de Consumentenbond.

Erfenissen

Ook over een erfenis moet je nadenken. Nu is het zo dat de langstlevende echtgenoot (of geregistreerde partner) de erfenis krijgt. Kinderen kunnen hun erfdeel pas opeisen als beide ouders overleden zijn. Minderjarige kinderen waarvan beide ouders zijn overleden, krijgen hun erfenis op de dag dat ze 18 worden. Denk hierover na bij het opstellen van je testament: wie moet het geld beheren tot je kind 18 wordt?

Let op: Als je niet getrouwd bent of geregistreerd partnerschap bent aangegaan, gelden de regels niet. Stel dan een testament op waarin je afspraken maakt over hoe de erfenis wordt verdeeld.

Niet vergeten: dit moet je regelen met de Rijksoverheid

Met het beantwoorden van 9 vragen krijg je een super overzicht van alle zaken die je moet regelen en moet doen op de rijksoverheid. Van de hielprik tot het aanvragen van zorgtoeslag! Superhandig!

Met het grote nieuws, dat je een kind krijgt, breekt direct een bijzondere, spannende en drukke tijd aan: bezoekjes aan de verloskundige, het inrichten van de babykamer, een lijf dat verandert en om goede zorg vraagt, het kiezen van babynamen… Genoeg te doen! Maar hebben jullie het er al over gehad, wie straks wat doet? Wie de bezoekjes aan de dokter op zich neemt? Wie brengt en haalt naar en van opvang, school, clubjes, sport? Kortom: hoe ziet jullie ouderschapsplan eruit? 

Het lijkt nog vroeg, maar als je het er nú over hebt, heb je alle tijd om straks op één lijn te zitten. Als je nu bijvoorbeeld een prioriteitenlijstje zou moeten maken en je zou moeten kiezen tussen jezelf, je partner, je werk of de kinderen, wie of wat komt er dan op de eerste plaats en wie of wat op de vierde? Wat betekent dit voor de verdeling van de verschillende taken? Waar kun je het alvast over hebben? We hebben een handig voorzetje gemaakt:

Wie doet wat?

• Wie haalt en brengt naar de opvang en de verschillende clubjes?
• Wie doet de boodschappen, kookt, doet de was, doet de klusjes?
• Wie regelt de oppas?
• Wie houdt de agenda bij? Zijn er zaken om rekening mee te houden bij het maken van afspraken?
• Wie is er thuis op bijzondere dagen zoals een studiedag?
• Wie staat er ‘s nachts op?
• Wie gaat er naar het consultatiebureau?
• Wie regelt cadeautjes voor (andere) kinderen?
• Wanneer nemen jullie de planning door? Een vast moment afspreken kan heel handig zijn. 
• Wie maakt het boodschappenlijstje?
• Wie blijft er thuis voor een monteur of elektricien?
• Wie regelt de oppas?
• Wie plant de verjaardagsfeestjes van de kinderen?
• Wie haalt en brengt de kinderen naar de kinderopvang, school of sportclubjes?
• Wie zet zich in op school, kinderopvang of sportclubjes?
• Wie onderhoudt de contacten met leraren of medewerkers op de kinderopvang, school of andere plekken?

Hoe regelen jullie de geldzaken?

• Naar welke rekening gaat de kinderbijslag en hoe besteed je die?
• Wie gaat wanneer en hoeveel uur werken?
• Wie regelt de financiële kant van het krijgen van een kind? Denk hierbij aan het aanpassen van de verzekeringen, pensioen, kinderopvangtoeslag en eventuele lagere inkomsten.
• Zetten jullie alvast geld opzij voor de studie van je kind? 
• Hoe gaan jullie om met zakgeld?
• Hoeveel besteed je aan cadeautjes voor feestdagen en verjaardagen?

Wat vind je belangrijk in de opvoeding?

• Welke waarden willen jullie meegeven?
• Welke regels spreken jullie af als het gaat om voeding, speelgoed, slapen en spelen? 
• Wat doe je als de één ‘nee’ vindt (of al had gezegd) en de ander ‘ja’?
• Wat spreek je samen af over beeldschermapparaten als televisie, tablet, computer, telefoon?  
• Op welke manier belonen en/of corrigeren jullie je kind?

Hoe kiezen jullie de opvang?

• Wat vinden jullie belangrijk en wat minder, als het gaat op de opvang?
• Waar moet de opvang aan voldoen als het gaat om locatie, prijs, kwaliteit, openingstijden, pedagogische achtergrond, sfeer?
• Willen jullie het liefst een gastouder, kinderdagverblijf, opa en oma of au pair?
• Waar willen jullie kijken?
• Hoe besteden jullie je vrije tijd?
• Bepaal wat jullie samen en los van elkaar belangrijk vinden en hoe je die dingen in jullie leven kunt passen: van gezinsactiviteiten als elke avond voorlezen, samen ontbijten tot tijd voor elkaar en tijd voor jezelf.
• Wil je straks een actieve rol gaan spelen als ouder in bijvoorbeeld sportclubs, school, kinderdagverblijf?

Tot slot nog een paar gewetensvragen… wat geldt voor jullie?

• Opruimen doen we ’s avonds of De avonden zijn voor rust en ontspanning
• Werken is voor ons beiden even allebei even belangrijk of één van ons gaat carrière maken
• Elke avond een gezonde maaltijd koken of Een paar avonden per week afhaal- of magnetronmaaltijd kan best
• We missen geen enkel sociale afspraak of We minderen bewust
• Mijn schoonouders zijn altijd welkom of Ik zie ze graag maximaal één keer per kwartaal
• Ik wil minstens twee keer per week op stap of sporten of Elke avond samen op de bank
• Even eruit doen we met vrienden of Even eruit doen we met ons kind 
• Een deadline op mijn werk gaat voor op samen eten of niet met mijn gezin eten is geen optie
• De één werkt en de ander zorgt of we verdelen alle taken
• Liever mooiere spullen dan een extra vakantie

Dit is niet een gesprek dat je in 1 keer aftikt of maar 1 keer doet. Al is je kind 2, 4, 6 of 10 jaar oud, dan nog kan je dit elke keer erbij pakken en samen opnieuw bespreken.

Succes!

Met het aangeven van de geboorte van je pasgeboren kind maak je zijn of haar komst officieel. Een mooi en belangrijk moment om echt even bij stil te staan. Want alleen met een geboorteakte is je kind een wettige inwoner van het Koninkrijk der Nederlanden (én heb je bijvoorbeeld recht op kinderbijslag). Waar moet je allemaal aan denken? We geven je antwoord op de belangrijkste vragen:

Wie mag aangifte doen?

De vader, moeder of iemand anders, die bij de geboorte aanwezig is geweest, mag aangifte doen.

Wanneer en waar doe je aangifte?

• Je moet, volgens de wet, binnen drie werkdagen na de bevalling de geboorte van je kind aangeven;
• Aangifte doe je bij het loket van de Burgerlijke Stand in de gemeente waar de baby is geboren, óók, als dit niet je eigen woonplaats is. 
• Zoek van tevoren even de openingstijden op en kijk na of je een aparte afspraak moet maken. 

Wat heb je nodig/neem je mee om aangifte te doen?

• De gekozen voorna(a)m(en) van je kind. Zorg dat je ze duidelijk (in blokletters of getypt) op papier hebt staan;
• Heb je de achternaam van je kind van tevoren laten vastleggen, neem dan de akte van naamskeuze mee; 
• De tijd en datum van de geboorte (meteen noteren na de bevalling!);
• Bij een ziekenhuisbevalling: een geboortebewijs van het ziekenhuis;
• Als jullie getrouwd zijn, neem dan het trouwboekje mee. Je kind wordt daarin bijgeschreven; 
• Zijn jullie niet getrouwd of geen geregistreerd partners: neem een afschrift van de erkenningsakte mee;
• Legitimatiebewijzen van beide ouders.

Wat staat er op de geboorteakte?

Op basis van de aangifte wordt een geboorteakte opgesteld. Een uittreksel hiervan krijg je mee. Er staat op:

• Het aktenummer
• Het jaartal
• Geboortedatum, -tijd en -plaats van je kind
• Geslacht van je kind
• Voornaam (of -namen, maximaal 5) en de achternaam van je kind
• Geslacht, voorna(a)m(en), geboorteplaats en -datum, en woonplaats van de aangever  
• Voorna(a)m(en), geboorteplaats en -datum, beroep en woonplaats van de moeder en vader, indien bekend.
• Datum van opmaak en de naam van de ambtenaar van de Burgerlijke Stand;
• De handtekeningen van de aangever en de ambtenaar van de Burgerlijke Stand.

BELANGRIJK: kijk de aangifte – vóór je tekent – goed na en controleer alle gegevens zorgvuldig op schrijffoutjes. Als je eenmaal je handtekening hebt gezet, kan de naam van je kind namelijk alleen nog via tussenkomst van een rechter worden aangepast!

Kijk voor meer informatie over kinderen en erkenning op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/erkenning-kind 

Uitgebreide informatie over de aangifte en naamskeuze vind je op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/aangifte-geboorte-en-naamskeuze-kind

Of kijk op de website van de gemeente waar je kind geboren gaat worden/geboren is.

Naar het consultatiebureau

Spannend, zo’n eerste afspraak bij het consultatiebureau. Maar wat neem je eigenlijk allemaal mee op je bezoekje? Een overzichtje:

• Je baby, natuurlijk! 
• De Groeigids, die je hebt gekregen van de wijkverpleegkundige
• De vaccinatiekaarten van je kind (tip: bewaar ze in de Groeigids)
• Een lijstje met je vragen voor de arts of verpleegkundige. Dit kunnen vragen zijn over:

• Voeding
• Slapen
• Verzorging
• Ontwikkeling
• Opvoeding
• Kwaaltjes en ziekten
• Ouderschap 

• Luiers/billendoekjes/extra schone kleertjes
• Extra flesje
• Evt. knuffel/speentje
• Een omslagdoek om je blote baby warm te houden (na het wegen en meten moet je soms nog even op je beurt wachten)